Smyrna Bouleuterionu (Meclis Binası)
Smyrna kentinin politik toplanma yapısı olan Bouleuterion Roma Döneminde Smyrna Agora’sı kuzeybatı köşesinde yer alan bir teras üzerine inşa edilmiştir. Aynı alanda Hellenistik Dönemde erken bir meclis binasının olduğuna dair arkeolojik veriler bulunmaktadır. Erken Roma Döneminde (İÖ 1. yüzyıl sonları) inşa edilen yapı 36,25 x 22,5 metre ölçülerinde dikdörtgen bir plana sahiptir. Yapının kuzey bölümünde yarım daire planlı ve 31 metre çap genişliğine sahip cavea kısmı yer almaktadır. Doğal bir yamacın olmadığı alanda cavea çanağı alt yapısı ise orkestra bölümüne ışınsal bir şekilde uzanan duvarlar ve yapay bir dolgu üzerinde konumlandırılmıştır. Meclis binasının 14 sıra oturma basmağı ile yaklaşık 580 kişi kapasiteli olabileceği tahmin edilmektedir. Bu dönem meclis binası İS 178 yılında büyük bir depremle tahrip olmuş ve kullanımı sonlandırılmıştır. Günümüze bu yapının cavea bölümü alt yapısı ile kısmen iyi korunmuş durumda olan orkestra mermer opus sectile döşemeleri ulaşabilmiştir.
Deprem sonrasında yıkılan yapının güneyine Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un destekleriyle yeni bir meclis binası daha inşa edilmiştir. Geç Roma Bouleuterionu olarak tanımladığımız bu yapı 30,80 x 35,84 metre ölçülerinde bir alan kaplamaktadır. Bu yapının cavea kısmı 33 metre çap genişliğine sahiptir. Cavea çanağının alt yapısı ise dönemin Roma Mühendisliğini yansıtan en iyi örneklerden biridir. Alt yapıda dairesel tonoz duvarları ışınsal bir yerleşim gösteren kemerlerle ve tonoz örtü ile birbirine bağlanmıştır. Cavea bölümünün üzerinde yer alabilecek 16 sıra oturma basamağı ile yaklaşık 950 kişi kapasiteye sahip olabileceği tahmin edilmektedir. Arkeolojik incelemeler yapının günümüze ulaşan son haline II. bir inşa evresi ile kavuştuğunu göstermektedir. Olasılıkla İS 3. yüzyıl sonlarında meclis binasının orkestra bölümü yenilenmiş ve genişletilmiştir. Ayrıca orkestranın güneyine cavea ile birleşen yüksek bir pulpitum ve scaenai frons eklenmiştir. Bu değişikliklerle birlikte meclis binasına müzikli etkinliklerin de yapılabileceği odeon yapısı özelliği kazandırılmıştır. Smyrna Antik Kentinin son dönem politik toplanma mekânın çeşitli onarımlar ile Erken Bizans Dönemi sonlarına kadar kullanıldığı düşünülmektedir.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
The Bouleuterion, the political assembly building of the city of Smyrna, was built on a terrace on the northwest corner of the Smyrna Agora during the Roman Period. There are archaeological data indicating that there was an early assembly building in the same area during the Hellenistic Period. Built in the Early Roman Period (late 1st century BC), the building has a rectangular plan measuring 36.25 x 22.5 meters. In the northern part of the building, there is a cavea with a semicircular plan and a diameter of 31 meters. In the area where there is no natural slope, the cavea bowl substructure is located on an artificial embankment and walls extending radially to the orchestra section. It is estimated that the assembly building could have a capacity of approximately 580 people with 14 rows of seating steps. The assembly building of this period was destroyed by a great earthquake in 178 AD and its use was terminated. The substructure of the cavea section of this building and the orchestra marble opus sectile floors, which are partially well preserved, have survived to the present day.
A new assembly building was built to the south of the building, which was destroyed after the earthquake, with the support of the Roman Emperor Marcus Aurelius. This building, which we define as the Late Roman Bouleuterion, covers an area of 30.80 x 35.84 meters. The cavea of this building has a diameter of 33 meters. The substructure of the cavea bowl is one of the best examples reflecting the Roman Engineering of the period. In the substructure, the circular vault walls are connected to each other with arches and vault cover showing a radial layout. It is estimated that the cavea section could have a capacity of approximately 950 people with 16 rows of seating steps. Archaeological investigations show that the building attained its present form with a construction phase II. Probably in the late 3rd century AD, the orchestra section of the assembly building was renovated and expanded. In addition, a high pulpitum and scaenai frons were added to the south of the orchestra, joining the cavea. With these changes, the assembly building was given the characteristic of an odeon structure where musical events could also be held. It is thought that the late political assembly hall of the Ancient City of Smyrna was used until the end of the Early Byzantine Period with various repairs.
Dr. Hakan GÖNCÜ (KMÜ)